Kol kemiğinin omuz ekleminden yerinden kaymasıdır. Omuz çıkığı genellikle travma veya ani hareketler sonucu oluşur. Şiddetli ağrı, omuzda şekil bozukluğu ve hareket kısıtlılığına yol açar. Omuzun tekrar yerine oturtulması için tıbbi müdahale gerekir. Tedavi sonrası rehabilitasyon süreci önemlidir. Tekrarlayan çıkıklar, omuz ekleminin zayıflamasına neden olabilir.
Omuz Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Omuz çıkığı genellikle ani ve şiddetli ağrıya neden olur. Bu ağrı, çıkığın oluştuğu anda başlar ve eklem yerine oturtulana kadar devam eder. Çıkık sonrası omuzda belirgin bir şekil bozukluğu oluşur. Omuzun yuvarlak hatları kaybolur ve omuz daha kare veya çökük görünür. Omuzu hareket ettirmek zor veya imkansız hale gelir. Kolun omuz seviyesine kadar kaldırılması zor olabilir. Kol genellikle doğal olmayan bir pozisyonda kalır. Çıkığın yönüne bağlı olarak kol vücuda yakın tutulur veya dışa dönük bir pozisyonda olabilir.
Yaralanma bölgesinde şişlik ve zamanla morarma görülebilir. Bu, eklemdeki hasara ve yumuşak dokularda oluşan kanamaya bağlıdır. Bazı hastalar omuzlarının yerinden çıkmış olduğunu hissederler ve bu, omuzda bir boşluk veya gevşeklik hissi yaratır. Omuz çevresinde sinir hasarına bağlı olarak uyuşma, karıncalanma veya hissizlik hissedilir. Bu durum özellikle kolun aşağıya doğru uzanan sinir yollarını etkileyebilir. Omuz kasları yaralanma nedeniyle zayıf hale gelir ve kolu hareket ettirme veya taşıma yeteneği azalır. Bu belirtiler omuz çıkığı şüphesini artırır ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Omuz Çıkığı Neden Olur?
Şiddetli bir düşme, trafik kazası ya da spor yaralanmaları gibi ani ve güçlü darbeler çıkığa neden olabilir. Genellikle omuza doğrudan yapılan bir darbe sonucu eklem yerinden çıkar. Aşırı ve yanlış yüklenmeler, özellikle ağır kaldırma ya da kolun aşırı gerilmesi, omuz eklemini zorlayarak çıkığa yol açabilir. Bu durum sporcularda, basketbol, voleybol ve güreş gibi sporları yapanlarda yaygındır. Sürekli aynı hareketin yapılması omuz eklemine zarar verip zamanla çıkıklara neden olabilir. Omuz ekleminin aşırı kullanımı, eklem bağlarının zayıflamasına yol açabilir. Doğuştan ya da sonradan oluşan omuz eklemi yapısındaki zayıflıklar ya da gevşeklikler, riski artırır.
Özellikle bazı kişilerde eklem bağları daha esnek olabilir ve bu da omuz çıkığı yaşanmasına yatkınlığı artırır. Yaş ilerledikçe eklemlerdeki bağlar ve kaslar zayıflar. Bu durum omuzun daha kolay çıkmasına neden olabilir. Osteoartrit gibi hastalıklar, eklemde bozulmalar yaratıp çıkık riskini yükseltebilir. Özellikle kaygan zeminde düşme veya merdivenden yuvarlanma gibi kazalar yol açabilir. Kolu doğal olmayan bir pozisyonda tutmak, düşme sırasında çıkığa neden olabilir. Çıkık, tekrarlandıkça omuz ekleminde kronikleşebilir ve eklem yapısına kalıcı hasarlar verebilir. Bu nedenle erken müdahale önemlidir.
Omuz Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Omuz çıkığı yaşayan hastaların ilk aşamada, genellikle bir ortopedi uzmanı tarafından çıkık omuz kemiği yerine oturtulur. Bu işlem, çıkığın tipi ve durumuna göre manuel olarak yapılabilir. Hastaya işlem sırasında sakinleştirici veya ağrı kesici ilaçlar verilebilir. Çıkık omuz yerine oturtulduktan sonra, omuzun tekrar çıkmasını önlemek için omuz askısı veya özel bir destek kullanılır. Bu immobilizasyon süresi genellikle 2-4 hafta arasında değişebilir.
İmmobilizasyon sonrasında, kasların güçlendirilmesi için fizik tedavi uygulanır. Bu süreçte omuzun yeniden hareket yeteneği kazanması ve kasların güçlenmesi amaçlanır. Tedavi sürecinde ağrıyı kontrol altına almak için non-steroidal anti-enflamatuar ilaçlar reçete edilir. Tekrarlayan vakalarda, doku hasarlarının olduğu durumlarda cerrahi müdahale gerekir. Ameliyat, omuzdaki bağların ve kasların güçlendirilmesi ve stabilitenin sağlanması amacıyla yapılır. Omuz çıkığı tedavisinde erken müdahale, iyileşme sürecini hızlandırır ve gelecekte tekrar çıkma riskini azaltır.
